Friday, August 20, 2010

Хубилай хааны усан флот ба камиказе хар салхи


Монголын их эзэнт гvрнийг vндэслэгч Эзэн богд Чингис хааны ач Хубилай хаан ширээнд суугаад Хятадыг бvхэлд нь эзлэх урт удаан хугацааны дайн эхлvvлсэний дээр монголчуудын эрх мэдлийн тєлєєх тэмцлийг намжаах шаардлагатай тулгарсан гэдэг.

Тэрээр хятадын Сvн улсын сvvлийн тvшиц газруудыг эрхэндээ оруулах дайн хийж байсан ч их хааны эрх мэдэл сvр хvчээ харуулахын тулд Япон улсыг эзэлхээр шийджээ. Хубилай хаан арлын улс уруу удаа дараа элч илгээн дагаар орохыг шаардсан боловч Бакубу буюу Японы эрх мэдэлтэнvvд монголын элч нарыг цаазалсан ажээ. Vний хариуд Хубилай хаан 1274 онд єєрийн дагуул улс болох Солонгост 900 хєлєг онгоц бэлтгэж солонгосын хойгийг японы Кюшо арлаас тусгааралдаг 110 бээр Цvшимагийн Хоолойгоор 23000 цэрэгтэй усан флот илгээсэн гэж тvvхэн тэмдгэлсэн байдаг. 1274 оны аравдугаар сард Солонгосоос хєдєлсєн Монголын тэнгисийн цэрэг Японы Цvшима, Ики арлын хамгаалалтыг сэт цохин Хаката /одоогийн Фукоука/ хэмээх томмоохон боомт хотод газарджээ. Монголчуудын хортой сум, галтай бємбєгийн эсрэг яаж ч чадахгvй байсан нь тодорхой. Монголын тэнгисийн цэрэг Хаката боомтыг эзлэн галдан шатаасан боловч цаг агаар єєрчлєгдєн далайн салхи дэгдсэн учир аргагvй онгоцнуудаа ухраах болов. 1274 оны 10-р сарын 20 Камиказе хар салхи эрчээ авч Монголын 300 хєлєг онгоц 13500 хvнийг залгижээ. Бусад хєлєг онгоц Солонгосын хойг руу буцаж чадсан гэж тvvхэнд бичжээ. Vvний дараа Хубилай хаан дахин элч илгээсэн ч Бакубу нар дахин цаазалжээ. Бакубу нар батлан хамгаалах хvчээ зузаатгаж Хаката хотод нилээд хvч хуримтлуулсаны дээр 1276 онд эргийн дагуу 6 сарын дотор 12400 бээр урт чулуун хэрэм босгосон байна. Хубилай хаан зvгээр суусангvй. Хятадын тvvхийн эх сурвалжид Хубилай хаан Солонгост 900 хєлєг онгоц, 10000 мянган цэрэг бэлдэх тушаал єгчээ. Хятадын Сvн улсад тэрээр 3500 хєлєг онгоц, 100 мянган цэрэг хуримтлуулж чадсан байна. 1281 оны 5-р сард Солонгос, Хятад флотууд тус тусдаа замд гарч Ики арал Дээр нэгдэх тєлєвлєгєєтэй байжээ. Гэвч солонгос флот Японы Ики арлыг эзлээд хавьгvй том хятад флотыг хvлээлгvй Хакатагийн зvг дангаар хєдєлжээ. Vvнийг тагнуулчдаасаа мэдсэн япончууд бэлтгэлтэй байв. Эзлэн тvрэмгийлэгчид Хакатаг хамгаалах чулуун хэрмэнд тулаад Шиканощима аралд тvр зуур хєлгийн зангуугаа хаяхад хvрсэн байна. Япончууд энэ vеэр солонгос флотыг довтлон бvр хєлєг онгоц дээр гарч тулалджээ. Багагvй хохирол амссан Солонгос флот Икид гvйцэтгэх vvргээ шавхсан юм. Харин хятад флот замдаа саатсаар 1281 оны 6-р сард Хакатагаас 31 бээрт орших жижиг аралд хvрсэн гэдэг. Мєн оны 7-р сарын 30 Камиказе хар салхи дахин дэгдэж 100 мянган цэрэгтэй хятад флотыг тэнгэрт илгээжээ. Тэр vеийн япон эх сурвалжид <<...арал хооронд сvйрсэн хєлєг онгоцуудаар дамжин хєлєндєє ус хvргэлгvй явах боломжтой болжээ... > > гэж дурдсан нь буй. Хубилай хаан япон уруу дахин цэрэг илгээх тєлєвлєгєєг хvлээн зєвшєєрєєгvй юм. Vvнээс хойш япончууд бурханаар хамгаалагдсан гэдэгтээ итгэдэг болжээ. Хоёрын хоёр удаа хvчтэй дайсных нь эсрэг далайн хар салхи илгээсэн учир арга ч vгvй биз. Камиказе хар салхины домог 700 жил мартагдалгvй єнєєг хvрсэн.
Дэлхийн II дайны vед АНУ-ын хєлєг онгоцуудыг бємбєг тээсэн онгоцоороо мєргєн живvvлж амь насаа золиосолдог нисгэгчдээ Камиказе гэдэг байсан шvv дээ. Аж vйлдвэржиж эхэлсэн япон улс 1920 оноос Хаката буюу орчин цагийн Фукуоко хотын эрэг орчимд Хубилай хааны живсэн хєлєг онгоцуудыг хайж эхэлсэн тvvхтэй. Дэлхийн II дайны дараа япон архелогичид Фукуоко эргийн орчимд мод чулуугаар хийсан эртний зангуу олсон нь Хубилай хааны флотын хєлєг онгоцных болох нь тогтоогдсон байна. Токиогийн их сургуулийн профессор Торао Мазай Монголчуудын халдлагын илvv бодитой баримтыг хайх ажлыг 1980 оноос эхлэн Такашимад ажиллаж эхэлжээ. Тvvний экспедиц олон vнэ цэнэтэй чухал олдвор олсон юм. Эхнийх нь Хубилай хааны флотын монгол цэргийн даргын дєрвєлжин vсэг сийлсэн хувийн тамга, дараа нь 1981 онд олон тооны сэлэм, харвах тєхєєрємж, зангуу олжээ. Торао Мазайн халааг шинэ vеийн архелогчид авснаас хамгийн идэвхитэй нь Кензо Хаяшида юм. Тэрээр KOSUWA буюу Кюшю, Окинавагийн усан доогуурх архелогийн нийгэмлэгтэa хамтран зєвхєн 1994-1995 оны хооронд усан доороос 135 vнэт овдвор гаргаж авчээ. Монгол жанжны дуулга, хуяг, нум сум, сэлэм, зангуу зэрэг ояон тооны олдвороос хамгийн сонирхолтой нь тецvхаv юм. Японууд Монголын флотын сvйрvэн хєлєг онгоцуудаас олдсон шаазан бємбєгнvvдийг ийнхvv нэрэлжээ. Эдгээр бємбєгнvvд нь дарьтай байсан нь тогтоогдсон. Тецvхаv бол хvн тєрєлхтєний тvvхэн дэх хамгийн эртний бємбєг юм. Японууд зарим тецvхаvг шинжлэхэд бємбєгний дотрр дарьнаас гална тємрийн хэлтэрхийнvvд байсан аж. Яг л орчин vеийн гранат гэсэн vг. Хамгийн сvvлд, буюу 2002 рнд архелогчид хvний цогцсын хэсгvvдийг илрvvлж тусгай лабораторид шинжлvvлжээ. Эдгээр,болон олдсон бусад олдворуудыг судлахад Хубилай хааны аян дайнд оролцогчдын ердєє нэг хувь нь л монголчууд, vлдсэн нь хятад, солонгосчууд байсан нь тогтоогджээ.
b.m

No comments:

Post a Comment